《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹
作者:范仲淹 朝代:宋朝- 《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹原文:
- 碧云天,黄叶地。秋色连波,波上寒烟翠。山映斜阳天接水。芳草无情,更在斜阳外。
黯乡魂,追旅思。夜夜除非,好梦留人睡。明月楼高休独倚。酒入愁肠,化作相思泪。(留人睡 一作:留人醉)
译文/注释
白云满天,黄叶遍地。秋天的景色映进江上的碧波,水波上笼罩着寒烟一片苍翠。远山沐浴着夕阳天空连接江水。岸边的芳草似是无情,又在西斜的太阳之外。
黯然感伤的他乡之魂,追逐旅居异地的愁思,每天夜里除非是美梦才能留人入睡。当明月照射高楼时不要独自依倚。端起酒来洗涤愁肠,可是都化作相思的眼泪。
注释
苏幕遮:词牌名。此调为西域传入的唐教坊曲。宋代词家用此调是另度新曲。又名《云雾敛》《鬓云松令》。双调,六十二字,上下片各五句。
碧云天,黄叶地:大意是蓝天白云映衬下的金秋大地,一片金黄。黄叶,落叶。
秋色连波:秋色仿佛与波涛连在一起。
波上寒烟翠:远远望去,水波映着的蓝天翠云青烟。
山映斜阳天接水:夕阳的余晖映射在山上,仿佛与远处的水天相接。
芳草无情,更在斜阳外:草地延伸到天涯,所到之处比斜阳更遥远。
黯乡魂:心神因怀念故乡而悲伤。黯,黯然,形容心情忧郁,悲伤。
追旅思:撇不开羁旅的愁思。追,紧随,可引申为纠缠。旅思,旅途中的愁苦。
夜夜除非,好梦留人睡:每天夜里,只有做返回故乡的好梦才得以安睡。夜夜除非,即“除非夜夜”的倒装。按本文意应作“除非夜夜好梦留人睡”。
全文赏析
这首《苏幕遮》,《全宋词》题为“怀旧”,可以窥见词的命意。
这首词的主要特点在于能以沉郁雄健之笔力抒写低回宛转的愁思,声情并茂,意境宏深,与一般婉约派的词风确乎有所不同。清人谭献誉之为“大笔振迅”之作(《谭评词辨》),实属确有见地的公允评价。王实甫《西厢记》《长亭送别》一折,直接使用这首词的起首两句,衍为曲子,竟成千古绝唱。
上片描写秋景:湛湛蓝天,嵌缀朵朵湛青的碧云;茫茫大地,铺满片片枯萎的黄叶。无边的秋色绵延伸展,融汇进流动不已的江水;浩渺波光的江面,笼罩着寒意凄清的烟雾,一片空濛,一派青翠。山峰,映照着落日的余辉;天宇,连接着大江的流水。无情的芳草啊,无边无际,绵延伸展,直到那连落日余辉都照射不到的遥遥无际的远方。
这幅巨景,物象典型,境界宏大,空灵气象,画笔难描,因而不同凡响。更妙在内蕴个性,中藏巧用。“景无情不发,情无景不生”(范晞文《对床夜语》)。眼前的秋景触发心中的忧思,于是“物皆动我之情怀”;同时,心中的忧思情化眼前的秋景,于是,“物皆著我之色彩”。如此内外交感,始能物我相谐。秋景之凄清衰飒,与忧思的寥落悲怆完全合拍;秋景之寥廓苍茫,则与忧思的怅惆无际若合符节;而秋景之绵延不绝,又与忧思之悠悠无穷息息相通。所以“丹诚入秀句,万物无遁情”(宋邵雍《诗画吟》)。这里,明明从天、地、江、山层层铺写,暗暗为思乡怀旧步步垫底,直到把“芳草无情”推向极顶高峰,形成情感聚焦之点。芳草怀远,兴寄离愁,本已司空见惯,但本词凭词人内在的“丹诚”,借“无情”衬出有情,“化景物为情思”,因而“别有一番滋味”。
下片直抒离愁:望家乡,渺不可见;怀故旧,黯然神伤;羁旅愁思,追逐而来,离乡愈久,乡思愈深。除非每天晚上,作看回乡好梦,才可以得到安慰,睡得安稳。但这却不可能,愁思难解,企盼更切,从夕阳西下一直望到明月当空,望来望去,依然形单影只,莫要再倚楼眺望。忧从中来,更增惆怅,“何以解忧,唯有杜康”。然而“举杯消愁愁更愁”,愁情之浓岂是杜康所能排解。“酒入愁肠,化作相思泪”,意新语工,设想奇特,比“愁更愁”更为形象生动。
如此抒情,妙在跳掷腾挪,跌宕多变。望而思,思而梦,梦无寐,寐而倚,倚而独,独而愁,愁而酒,酒而泪。一步一个转折,一转一次深化;虽然多方自慰,终于无法排解。愁思之浓,跃然纸上。其连绵不绝、充盈天地之状,与景物描写融洽无间,构成深邃沉挚、完美融彻的艺术境界。
收起▲
作者范仲淹简介
范仲淹画像
范仲淹(989年8月29日-1052年5月20日),字希文,汉族,北宋著名的思想家、政治家、军事家、文学家。
范仲淹幼年丧父,母亲改嫁长山朱氏,遂更名朱说。大中祥符八年(1015年),范仲淹苦读及第,授广德军司理参军,迎母归养,改回本名,后历任兴化县令、秘阁校理、陈州通判、苏州知州等职,因秉公直言屡遭贬斥。康定元年(1040年),与韩琦共同担任陕西经略安抚招讨副使,采取“屯田久守”方针,巩固西北边防。庆历三年(1043年),出任参知政事,上疏《答手诏条陈十事》,提出十项改革措施。庆历五年(1045年),新政受挫,范仲淹被贬出京,历任邠州、邓州、杭州、青州知州。皇祐四年(1052年),改知颍州,范仲淹扶疾上任,行至徐州,与世长辞,享年六十四岁,谥号文正,世称范文正公。
范仲淹政绩卓著,文学成就突出,他倡导的“先天下之忧而忧,后天下之乐而乐”思想和仁人志士节操,对后世影响深远。 - 《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹拼音解读:
-
bì yún tiān ,huáng yè dì 。qiū sè lián bō ,bō shàng hán yān cuì 。shān yìng xié yáng tiān jiē shuǐ 。fāng cǎo wú qíng ,gèng zài xié yáng wài 。
àn xiāng hún ,zhuī lǚ sī 。yè yè chú fēi ,hǎo mèng liú rén shuì 。míng yuè lóu gāo xiū dú yǐ 。jiǔ rù chóu cháng ,huà zuò xiàng sī lèi 。(liú rén shuì yī zuò :liú rén zuì )
yì wén /zhù shì
bái yún mǎn tiān ,huáng yè biàn dì 。qiū tiān de jǐng sè yìng jìn jiāng shàng de bì bō ,shuǐ bō shàng lóng zhào zhe hán yān yī piàn cāng cuì 。yuǎn shān mù yù zhe xī yáng tiān kōng lián jiē jiāng shuǐ 。àn biān de fāng cǎo sì shì wú qíng ,yòu zài xī xié de tài yáng zhī wài 。
àn rán gǎn shāng de tā xiāng zhī hún ,zhuī zhú lǚ jū yì dì de chóu sī ,měi tiān yè lǐ chú fēi shì měi mèng cái néng liú rén rù shuì 。dāng míng yuè zhào shè gāo lóu shí bú yào dú zì yī yǐ 。duān qǐ jiǔ lái xǐ dí chóu cháng ,kě shì dōu huà zuò xiàng sī de yǎn lèi 。
zhù shì
sū mù zhē :cí pái míng 。cǐ diào wéi xī yù chuán rù de táng jiāo fāng qǔ 。sòng dài cí jiā yòng cǐ diào shì lìng dù xīn qǔ 。yòu míng 《yún wù liǎn 》《bìn yún sōng lìng 》。shuāng diào ,liù shí èr zì ,shàng xià piàn gè wǔ jù 。
bì yún tiān ,huáng yè dì :dà yì shì lán tiān bái yún yìng chèn xià de jīn qiū dà dì ,yī piàn jīn huáng 。huáng yè ,luò yè 。
qiū sè lián bō :qiū sè fǎng fó yǔ bō tāo lián zài yī qǐ 。
bō shàng hán yān cuì :yuǎn yuǎn wàng qù ,shuǐ bō yìng zhe de lán tiān cuì yún qīng yān 。
shān yìng xié yáng tiān jiē shuǐ :xī yáng de yú huī yìng shè zài shān shàng ,fǎng fó yǔ yuǎn chù de shuǐ tiān xiàng jiē 。
fāng cǎo wú qíng ,gèng zài xié yáng wài :cǎo dì yán shēn dào tiān yá ,suǒ dào zhī chù bǐ xié yáng gèng yáo yuǎn 。
àn xiāng hún :xīn shén yīn huái niàn gù xiāng ér bēi shāng 。àn ,àn rán ,xíng róng xīn qíng yōu yù ,bēi shāng 。
zhuī lǚ sī :piě bú kāi jī lǚ de chóu sī 。zhuī ,jǐn suí ,kě yǐn shēn wéi jiū chán 。lǚ sī ,lǚ tú zhōng de chóu kǔ 。
yè yè chú fēi ,hǎo mèng liú rén shuì :měi tiān yè lǐ ,zhī yǒu zuò fǎn huí gù xiāng de hǎo mèng cái dé yǐ ān shuì 。yè yè chú fēi ,jí “chú fēi yè yè ”de dǎo zhuāng 。àn běn wén yì yīng zuò “chú fēi yè yè hǎo mèng liú rén shuì ”。
quán wén shǎng xī
zhè shǒu 《sū mù zhē 》,《quán sòng cí 》tí wéi “huái jiù ”,kě yǐ kuī jiàn cí de mìng yì 。
zhè shǒu cí de zhǔ yào tè diǎn zài yú néng yǐ chén yù xióng jiàn zhī bǐ lì shū xiě dī huí wǎn zhuǎn de chóu sī ,shēng qíng bìng mào ,yì jìng hóng shēn ,yǔ yī bān wǎn yuē pài de cí fēng què hū yǒu suǒ bú tóng 。qīng rén tán xiàn yù zhī wéi “dà bǐ zhèn xùn ”zhī zuò (《tán píng cí biàn 》),shí shǔ què yǒu jiàn dì de gōng yǔn píng jià 。wáng shí fǔ 《xī xiāng jì 》《zhǎng tíng sòng bié 》yī shé ,zhí jiē shǐ yòng zhè shǒu cí de qǐ shǒu liǎng jù ,yǎn wéi qǔ zǐ ,jìng chéng qiān gǔ jué chàng 。
shàng piàn miáo xiě qiū jǐng :zhàn zhàn lán tiān ,qiàn zhuì duǒ duǒ zhàn qīng de bì yún ;máng máng dà dì ,pù mǎn piàn piàn kū wěi de huáng yè 。wú biān de qiū sè mián yán shēn zhǎn ,róng huì jìn liú dòng bú yǐ de jiāng shuǐ ;hào miǎo bō guāng de jiāng miàn ,lóng zhào zhe hán yì qī qīng de yān wù ,yī piàn kōng méng ,yī pài qīng cuì 。shān fēng ,yìng zhào zhe luò rì de yú huī ;tiān yǔ ,lián jiē zhe dà jiāng de liú shuǐ 。wú qíng de fāng cǎo ā ,wú biān wú jì ,mián yán shēn zhǎn ,zhí dào nà lián luò rì yú huī dōu zhào shè bú dào de yáo yáo wú jì de yuǎn fāng 。
zhè fú jù jǐng ,wù xiàng diǎn xíng ,jìng jiè hóng dà ,kōng líng qì xiàng ,huà bǐ nán miáo ,yīn ér bú tóng fán xiǎng 。gèng miào zài nèi yùn gè xìng ,zhōng cáng qiǎo yòng 。“jǐng wú qíng bú fā ,qíng wú jǐng bú shēng ”(fàn xī wén 《duì chuáng yè yǔ 》)。yǎn qián de qiū jǐng chù fā xīn zhōng de yōu sī ,yú shì “wù jiē dòng wǒ zhī qíng huái ”;tóng shí ,xīn zhōng de yōu sī qíng huà yǎn qián de qiū jǐng ,yú shì ,“wù jiē zhe wǒ zhī sè cǎi ”。rú cǐ nèi wài jiāo gǎn ,shǐ néng wù wǒ xiàng xié 。qiū jǐng zhī qī qīng shuāi sà ,yǔ yōu sī de liáo luò bēi chuàng wán quán hé pāi ;qiū jǐng zhī liáo kuò cāng máng ,zé yǔ yōu sī de chàng chóu wú jì ruò hé fú jiē ;ér qiū jǐng zhī mián yán bú jué ,yòu yǔ yōu sī zhī yōu yōu wú qióng xī xī xiàng tōng 。suǒ yǐ “dān chéng rù xiù jù ,wàn wù wú dùn qíng ”(sòng shào yōng 《shī huà yín 》)。zhè lǐ ,míng míng cóng tiān 、dì 、jiāng 、shān céng céng pù xiě ,àn àn wéi sī xiāng huái jiù bù bù diàn dǐ ,zhí dào bǎ “fāng cǎo wú qíng ”tuī xiàng jí dǐng gāo fēng ,xíng chéng qíng gǎn jù jiāo zhī diǎn 。fāng cǎo huái yuǎn ,xìng jì lí chóu ,běn yǐ sī kōng jiàn guàn ,dàn běn cí píng cí rén nèi zài de “dān chéng ”,jiè “wú qíng ”chèn chū yǒu qíng ,“huà jǐng wù wéi qíng sī ”,yīn ér “bié yǒu yī fān zī wèi ”。
xià piàn zhí shū lí chóu :wàng jiā xiāng ,miǎo bú kě jiàn ;huái gù jiù ,àn rán shén shāng ;jī lǚ chóu sī ,zhuī zhú ér lái ,lí xiāng yù jiǔ ,xiāng sī yù shēn 。chú fēi měi tiān wǎn shàng ,zuò kàn huí xiāng hǎo mèng ,cái kě yǐ dé dào ān wèi ,shuì dé ān wěn 。dàn zhè què bú kě néng ,chóu sī nán jiě ,qǐ pàn gèng qiē ,cóng xī yáng xī xià yī zhí wàng dào míng yuè dāng kōng ,wàng lái wàng qù ,yī rán xíng dān yǐng zhī ,mò yào zài yǐ lóu tiào wàng 。yōu cóng zhōng lái ,gèng zēng chóu chàng ,“hé yǐ jiě yōu ,wéi yǒu dù kāng ”。rán ér “jǔ bēi xiāo chóu chóu gèng chóu ”,chóu qíng zhī nóng qǐ shì dù kāng suǒ néng pái jiě 。“jiǔ rù chóu cháng ,huà zuò xiàng sī lèi ”,yì xīn yǔ gōng ,shè xiǎng qí tè ,bǐ “chóu gèng chóu ”gèng wéi xíng xiàng shēng dòng 。
rú cǐ shū qíng ,miào zài tiào zhì téng nuó ,diē dàng duō biàn 。wàng ér sī ,sī ér mèng ,mèng wú mèi ,mèi ér yǐ ,yǐ ér dú ,dú ér chóu ,chóu ér jiǔ ,jiǔ ér lèi 。yī bù yī gè zhuǎn shé ,yī zhuǎn yī cì shēn huà ;suī rán duō fāng zì wèi ,zhōng yú wú fǎ pái jiě 。chóu sī zhī nóng ,yuè rán zhǐ shàng 。qí lián mián bú jué 、chōng yíng tiān dì zhī zhuàng ,yǔ jǐng wù miáo xiě róng qià wú jiān ,gòu chéng shēn suì chén zhì 、wán měi róng chè de yì shù jìng jiè 。
shōu qǐ ▲
zuò zhě fàn zhòng yān jiǎn jiè
fàn zhòng yān huà xiàng
fàn zhòng yān (989nián 8yuè 29rì -1052nián 5yuè 20rì ),zì xī wén ,hàn zú ,běi sòng zhe míng de sī xiǎng jiā 、zhèng zhì jiā 、jun1 shì jiā 、wén xué jiā 。
fàn zhòng yān yòu nián sàng fù ,mǔ qīn gǎi jià zhǎng shān zhū shì ,suí gèng míng zhū shuō 。dà zhōng xiáng fú bā nián (1015nián ),fàn zhòng yān kǔ dú jí dì ,shòu guǎng dé jun1 sī lǐ cān jun1 ,yíng mǔ guī yǎng ,gǎi huí běn míng ,hòu lì rèn xìng huà xiàn lìng 、mì gé xiào lǐ 、chén zhōu tōng pàn 、sū zhōu zhī zhōu děng zhí ,yīn bǐng gōng zhí yán lǚ zāo biǎn chì 。kāng dìng yuán nián (1040nián ),yǔ hán qí gòng tóng dān rèn shǎn xī jīng luè ān fǔ zhāo tǎo fù shǐ ,cǎi qǔ “tún tián jiǔ shǒu ”fāng zhēn ,gǒng gù xī běi biān fáng 。qìng lì sān nián (1043nián ),chū rèn cān zhī zhèng shì ,shàng shū 《dá shǒu zhào tiáo chén shí shì 》,tí chū shí xiàng gǎi gé cuò shī 。qìng lì wǔ nián (1045nián ),xīn zhèng shòu cuò ,fàn zhòng yān bèi biǎn chū jīng ,lì rèn bīn zhōu 、dèng zhōu 、háng zhōu 、qīng zhōu zhī zhōu 。huáng yòu sì nián (1052nián ),gǎi zhī yǐng zhōu ,fàn zhòng yān fú jí shàng rèn ,háng zhì xú zhōu ,yǔ shì zhǎng cí ,xiǎng nián liù shí sì suì ,shì hào wén zhèng ,shì chēng fàn wén zhèng gōng 。
fàn zhòng yān zhèng jì zhuó zhe ,wén xué chéng jiù tū chū ,tā chàng dǎo de “xiān tiān xià zhī yōu ér yōu ,hòu tiān xià zhī lè ér lè ”sī xiǎng hé rén rén zhì shì jiē cāo ,duì hòu shì yǐng xiǎng shēn yuǎn 。
※提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。 -
范仲淹
范仲淹(989─1052)字希文,吴县(今江苏苏州)人。大中祥符八年(1015)进士,授广德军司理参军。仁宗时,累迁吏部员外郎,权知开封府。康定元年(1040)以龙图阁直学士,与韩琦并为陕西经略安抚副使,兼知延州,加强对西夏的防御。庆历三年(1043)任枢密副使、参知政事,上《答手诏条陈十事》、《再进前所陈十事》,要求在原有法度的范围内,作一些改革,因遭到反对,主持…详情
相关翻译
相关赏析
作者介绍
《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹原文,《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹翻译,《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹赏析,《苏幕遮·怀旧》宋代·范仲淹阅读答案,出自范仲淹的作品
版权声明:本文内容由网友上传(或整理自网络),原作者已无法考证,版权归原作者所有。翰林诗词网免费发布仅供学习参考,其观点不代表本站立场。
转载请注明:原文链接 | /shi/62843.html
诗词类别
范仲淹的诗词
古文典籍
- 「诗经」
- 「论语」
- 「史记」
- 「周易」
- 「易传」
- 「左传」
- 「大学」
- 「中庸」
- 「尚书」
- 「礼记」
- 「周礼」
- 「孟子」
- 「老子」
- 「吴子」
- 「荀子」
- 「庄子」
- 「墨子」
- 「管子」
- 「列子」
- 「宋书」
- 「汉书」
- 「晋书」
- 「素书」
- 「仪礼」
- 「周书」
- 「梁书」
- 「隋书」
- 「陈书」
- 「魏书」
- 「孝经」
- 「将苑」
- 「南齐书」
- 「北齐书」
- 「新唐书」
- 「后汉书」
- 「南史」
- 「司马法」
- 「水经注」
- 「商君书」
- 「尉缭子」
- 「北史」
- 「逸周书」
- 「旧唐书」
- 「三字经」
- 「淮南子」
- 「六韬」
- 「鬼谷子」
- 「三国志」
- 「千字文」
- 「伤寒论」
- 「反经」
- 「百家姓」
- 「菜根谭」
- 「弟子规」
- 「金刚经」
- 「论衡」
- 「韩非子」
- 「山海经」
- 「战国策」
- 「地藏经」
- 「冰鉴」
- 「围炉夜话」
- 「六祖坛经」
- 「睡虎地秦墓竹简」
- 「资治通鉴」
- 「续资治通鉴」
- 「梦溪笔谈」
- 「旧五代史」
- 「文昌孝经」
- 「四十二章经」
- 「吕氏春秋」
- 「了凡四训」
- 「三十六计」
- 「徐霞客游记」
- 「黄帝内经」
- 「黄帝四经」
- 「孙子兵法」
- 「孙膑兵法」
- 「本草纲目」
- 「孔子家语」
- 「世说新语」
- 「贞观政要」
- 「颜氏家训」
- 「容斋随笔」
- 「文心雕龙」
- 「农桑辑要」